Źródło Bełkotka w Iwoniczu-Zdroju
W krajobrazie roponośnych pól Podkarpacia można zobaczyć wiele wciąż działających szybów naftowych i kiwonów*. Jednak ropa naftowa to nie wszystko. Znajduje się tutaj także wiele złóż gazu ziemnego.
Najciekawsze z nich można zobaczyć w Iwoniczu-Zdroju – jednym z najstarszych, o ponad 430-letniej tradycji, uzdrowisk polskich, słynącym przede wszystkim z występowania licznych wód mineralnych używanych m.in. do picia, inhalacji, kąpieli i produkcji soli leczniczych. Dzięki temu powstało tu wiele sanatoriów z bogatą ofertą dla kuracjuszy.
W przyjemnym miejscu pośrodku lasu, na stokach góry Przedziwnej zobaczymy najstarsze i najsłynniejsze, a kiedyś także najcenniejsze lecznicze źródło w Iwoniczu-Zdroju. W tym miejscu możemy zaobserwować obecność podziemnych paliw, które są bogactwem Podkarpacia. Wydobywający się z dna gaz powoduje charakterystyczne bełkotanie wody i stąd wzięła się nazwa źródła, czyli Bełkotka. Kiedyś, za czasów jego odkrycia, gazu wydobywającego się z wodą było tak dużo, że za dobrą zabawę uchodziło jego podpalanie
Słynne źródło upamiętnił w jednym ze swoich wierszy Wincenty Pol, który o Bełkotce napisał:
W cieniu tych lasów coś tam szemrząc słodko,
Dziś jak przed laty witasz nas „Bełkotko”!
O jak natchnienie przez dusze przepływa!
Czysty się płomień z twych nurtów dobywa!
A czcią przejęci nad źródłami twemi,
Wielbimy Boga w cudach naszej ziemi!
Bo ogień czysty i szmer źródła rzewny
Co tajemniczo spod ziemi wychodzi,
Jest jemu życiu serc naszych pokrewny,
Co się z płomieni i łez cichych rodzi!
Jego popiersie, dłuta iwoniczanina i wybitnego artysty rzeźbiarza Władysława Kandefera, wraz ze wspomnianym wierszem znajduje się przy ujściu źródła.
Szlak prowadzący przez źródło Bełkotka do góry Przedziwnej oznaczony jest kolorem biało-niebieskim, a jego dystans to ok. 2,2 km. Trasa biegnie z centrum Iwonicza, obok Domu Zdrojowego i Muszli Koncertowej, następnie przez park i malownicze zalesione wąwozy.
Warto odwiedzić:
- zabytkowe centrum Iwonicza – Zdroju, w którym zachował się układ przestrzenny oraz zwarty zespół drewnianej zabudowy uzdrowiskowej z poł. XIX w. (Pijalnia Wód Mineralnych, Dom Zdrojowy, Wolla „Bazar” z wieżą zegarową, Stare łazienki),
- Zespół pałacowo-parkowy w Iwoniczu: park przydworski z XVIIIw., Pałac Zimowy, oranżeria, zbór ariański,
- Kościół Parafialny w Iwoniczu z bogatym barokowym wystrojem.
* Kiwon – pompa służąca do pompowania ropy naftowej ze złoża mającego niskie ciśnienie własne. To właśnie kiwon znajduje się w logo szlaku Odkrywców Czarnego Złota.